Adameus, Jacobus (15xx – 16xx)

30 maart 2010

I. Biografie

Jacobus Adamaeus (Balen in Belgisch Brabant 15..– Sneek 16..) is slechts bekend uit een viertal werken en een brief uit de jaren 1586, 1593 en 1595. Hij noemt zich “Poeta Brabantinus” en rector van de Latijnse school in Sneek.In zijn werk zinspeelt hij op “troebelen in het Zuiden”.Vermoedelijk is hij op de vlucht hiervoor in Friesland beland,evenals de Vlaming Baudartius die 1589-1590 conrector was in Sneek.Tegenover H.Geldorpius (rector Sneek 1546-1550) benadrukt hij de gemeenschappelijke Brabantse afkomst. In een van zijn gedichten vermeldt hij dat hij zich Adamaeus is gaan noemen uit liefde voor de Muzen (“quod Musas adamem”). Geboorte- en sterfdatum zijn onbekend. Zijn rectoraat is geattesteerd van 1592 tot 1602.

II. Geschriften

II.Adamaeus’werk omvat veel gelegenheidspoëzie,zowel in het Latijn als in het Grieks,een historisch overzicht in versvorm (2500 regels) over voorspel en beginjaren van de Tachtigjarige Oorlog: de Belgica Deinologia uit 1595,opgedragen aan Prins Maurits,en een schoolboek:de Dialexis Scholastica uit 1593. Dit is een tweetalige bloemlezing uit Griekse en Latijnse klassieke auteurs in de vorm van ‘paraeneses/admonitiones’,‘sententiae’ en ‘chriae’, waarmee de jeugd wordt aangespoord tot deugd, vroomheid en studiezin. Wellicht wilde hij zich meten met de Bolswarder rector J. Funger, die in dezelfde jaren lyriek en schooluitgaven publiceerde. In zijn Epigrammatum liber primus (1595) bundelde hij jeugdwerk en lofverzen op de Friese stadhouder Lodewijk, Friese magistraten en Franeker hoogleraren, waarvoor hij vorm en metra aan Horatius’ Oden ontleent. Opvallend is de afwezigheid van uitingen van religieze betrokkenheid.

III.Werken

Poëzie:

» Elegia gratulatoria illustri ac generoso principi Roberto, comiti Leicestrensi et caet …, extemporali carmine lusa, Amsterdam 1586 » Epigrammatum Liber primus: in quo sunt Odae, Epistolae, Epithalamia, Elegiae et Epitaphia, Franeker 1595

Filologie: » Dialexis scholastica in tres divisa classes, Franeker 1593

Historiografie:

» Belgica Deinologia … Qua tumultus Belgici caussae et Res in Belgio Gestae ab anno 1556 usque ad hunc 1595 (tanquam superiorum caussarum effectus) pathetikoos recensentur, Franeker 1595

Brieven:

» Brief aan Daniel Johannis Snecanus, Sneek 1595 (is rectoraal testimonium voor latere – 1614 – Sneker rector)

IV. Literatuur

» BHAPB 1972, 1988

[P. van Tuinen]

Citeerinstructie:

P van Tuinen, ‘Jacobus Adameus’ in: Jan Bloemendal en Chris Heesakkers, eds., Bio-bibliografie van Nederlandse Humanisten. Digitale uitgave DWC/Huygens Instituut KNAW (Den Haag 2009). www. dwc.huygensinstituut.nl