Gewichtsmaten

1 februari 2010

Evenals met de lengtematen, waren de gewichtsmaten die in de zeventiende eeuw in West-Europa werden gebruikt afgeleid van het oud-romeinse gewichtenstelsel. Het oud-romeinse gewichtenstelsel was als volgt onderverdeeld:

  • scrupulum (1/4 sextula) 1.14 gr
  • sextula (1/6 uncia) 4.55 gr
  • uncia (1/12 libra) 27.29 gr
  • semis/semissis (1/2 libra) 163.73 gr
  • libra/as 327.45 gr

De volgende gewichtsmaten werden in de 17de eeuw in Amsterdam gebruikt:

  • aas (1/32 engels) 0.04825 gr
  • engels (1/10 lood) 1.54403 gr
  • lood (1/2 once) 15.44032 gr
  • once (1/16 pond) 30.88065 gr
  • pond 494.09040 gr

De Haagse gewichtsmaten waren toen als volgt:

  • vierde wichtje (1/4 wichtje) 0.917 gr
  • wichtje (1/4 lood) 3.700 gr
  • lood (1/32 pond) 14.679 gr
  • pond 469.728 gr

Voor wetenschappelijke doeleinden gebruikte men ook vaak het medicinaal gewichtenstelsel:

  • grein (1/20 scrupel) 0.0641 gr
  • scrupel (1/3 drachma) 1.2817 gr
  • drachma (1/8 once) 3.8451 gr
  • once (1/12 pond) 30.7605 gr
  • pond 369.1260 gr

De toen gebruikte Franse gewichten waren:

  • grain (1/24 denier) 0.0531 gr
  • denier (1/3 gros) 1.2748 gr
  • gros (1/8 once) 3.8243 gr
  • once (1/8 marc) 30.5941 gr
  • marc (1/2 livre) 244.7529 gr
  • livre 489.5058 gr