Koninklijke Bibliotheek presenteert digitale versie van Specilla circularia, Johannes Huddes boek over telescopen

22 december 2016

Uit de briefwisseling van de Amsterdamse burgemeester Johannes Hudde met Christiaan Huygens was bekend dat Hudde ooit iets had geschreven over telescopen in een boekje getiteld Specilla circularia. Deze tekst behandelt de zogenoemde ‘sferische aberratie’. Dit is het verschijnsel dat bij de gebruikelijke bolvormige lenzen het brandpunt diffuus is: evenwijdig invallende lichtstralen komen niet samen in één punt. Descartes had hiervoor een oplossing voorgesteld, maar die was technisch niet uitvoerbaar. Hudde laat zien dat de sferische aberratie in veel gevallen valt te verwaarlozen. Een dergelijke wiskundige aanpak van zulke technische problemen was destijds hoogst vernieuwend.

Tot nu toe was de tekst Specilla circularia alleen in handschrift overgeleverd. Men wist wel dat er een gedrukt exemplaar had bestaan, want Gerard en Johan Meerman hadden het in hun bibliotheek. Dat exemplaar werd in 1824 geveild en was sindsdien spoorloos. Het was dan ook groot nieuws toen bekend werd dat in Londen een exemplaar geveild zou worden. Diverse wetenschappers spoorden de KB aan om te proberen dit boek te verwerven. En dat is dus gelukt, met hulp van de Vereniging Vrienden van de KB.

Lees meer op de website van de Koninklijke Bibliotheek of bij NRC Handelsblad (artikel achter betaalmuur).

Symposium

Op 1 juni 2017 vindt in de Koninklijke Bibliotheek een symposium plaats over de veelzijdige Amsterdamse wiskundige en burgemeester Johannes Hudde (1628-1704) naar aanleiding van de herontdekking van Specilla circularia. Op het symposium, georganiseerd door de KB en Huygens ING, zullen de zeer uiteenlopende activiteiten van Hudde aan bod komen. Sprekers  zijn onder meer Marieke van Delft, Fokko Jan Dijksterhuis, Ariane van Suchtelen, Rienk Vermij, Kees Zandvliet en Huib Zuidervaart. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met eric.jorink@huygens.knaw.nl.